Στο σχέδιο διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών του υδατινου διαμερίσματος Κρήτης και γενικά για τη διαχείριση υδάτινων πόρων και την επίδραση της κλιματικής αλλαγής σε αυτούς είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψη και η συνεισφορά των χιονοπτώσεων καθόσον το χιόνι αποτελεί ταμιευτήρα και τροφοδοτεί τον υδροφόρο ορίζοντα.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΘΕ ΛΑΠ
Το Σχέδιο Διαχείρισης και ιδιαίτερα η ΣΜΠΕ, αν και αναφέρεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Κρήτης για τις ανάγκες της σε νερό σε σχέση με το νερό που είναι απολήψιμο, τα γεωλογικά χαρακτηριστικά, την ένταξη στις κλιματικές ζώνες (σελ. 203 της ΣΜΠΕ), τις βροχοπτώσεις (σελ. 210 της ΣΜΠΕ), το δυνητικό κίνδυνο για ερημοποποίηση (σελ. 228 της ΣΜΠΕ), το ευαίσθητο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, δεν οδηγούν στη δέουσα εξειδίκευση στη διαδικασία ενσωμάτωσης της Οδηγίας 60/2000, σε σχέση με περιοχές που έχουν άλλα χαρακτηριστικά.
Στο Ν.3199/2003, άρθρο 10 που αφορά στις χρήσεις νερού διακρίνονται οι χρήσεις υδάτων (ύδρευση, άρδευση, βιομηχανική χρήση, ενεργειακή χρήση και χρήση για αναψυχή) και αναφέρεται ρητά ότι «Η χρήση για ύδρευση έχει προτεραιότητα, ως προς την ποσότητα και την ποιότητα, έναντι κάθε άλλης χρήσης».
Η προτεραιότητα αυτή δεν είναι εμφανής στο σχέδιο αναθεώρησης όπως δεν ήταν ούτε και στο εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης, ενώ θεωρούμε ότι θα έπρεπε να είναι.
Η ένταξη του νερού για ύδρευση στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών δεν αποτελεί εγγύηση, αφού ούτε για τα ίδια τα υδατικά συστήματα που περιλαμβάνονται στο Μητρώο δεν είναι εμφανές τι ακριβώς και με πιο τρόπο προστατεύονται αυστηρότερα.
Η προσπάθεια κάλυψης της ανάγκης προστασίας του νερού γαι ύδρευση μέσω των προτεινόμενων Μέτρων του κεφ. 9.2.2 Βασικά Μέτρα άλλων Κατηγοριών (Ομάδα II Βασικών Μέτρων) δεν επαρκεί, αφού το νερό για ανάγκες ύδρευσης δεν ιεραρχείται ως πρώτης προτεραιότητας έναντι άλλων χρήσεων και δεν ταξινομείται ως κορυφαίο μεταξύ άλλων Μέτρων.
Το ζήτημα αυτό και όχι μόνο, είναι ακόμα πιο κρίσιμο για τα υδάτινα συστήματα με «άγνωστη οικολογική κατάσταση / δυναμικό», όπου δεν αποσαφηνίζεται ποιά περιοριστικά μέτρα θα ληφθούν μέχρις ότου προσδιοριστεί η κατάστασή τους.
Γενικά είναι ασαφές αν αυτό που το Σχέδιο επιχειρεί να διαχειριστεί, είναι η επίτευξη των στόχων που θέτει για τα ήδη κατασκευασμένα έργα νερού, ή και τα προγραμματιζόμενα. Θεωρούμε ότι, με βάση την αρχή της πρόληψης, θα έπρεπε το Σχέδιο Διαχείρισης να θέτει ως στόχο να διαχειριστεί και τα προγραμματιζόμενα κι αυτό είναι ανεξάρτητο από το αν θα μπορούσε ή θα έπρεπε να περιλαμβάνει και να αξιολογεί κάθε προγραμματιζόμενο έργο. Ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να εκπληρωθεί με επαρκείς εκτιμήσεις σχετικά με τα προγραμματιζόμενα έργα και προβλέψεις γενικότερες από αυτές τις οποίες θέτει με τον έλεγχο (ανά έργο) με τη μεθοδολογία που προβλέπεται για την Εφαρμογή του Άρθρου 4.7 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Αυτός άλλωστε θα ήταν και ο μοναδικός τρόπος τοποθέτησης σχετικά με την πρόληψη, σε επίπεδο σωρευτικών επιπτώσεων.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Ενώ στις αναλυτικές μεθοδολογίες που διαμορφώθηκαν για κρίσιμα θέματα εφαρμογής της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, όπως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα σας και ειδικότερα στο κεφάλαιο «Μεθοδολογία ανάλυσης ανθρωπογενών πιέσεων και των επιπτώσεων τους στα επιφανειακά και στα υπόγεια υδατικά συστήματα»
http://wfdver.ypeka.gr/wp-content/uploads/2017/04/Methodologia_Piesewn_v3.pdf
περιλαμβάνονται ως πίεση οι «Απολήψεις ύδατος λόγω αντλησιοταμιευτικών-υβριδικών σταθμών» και ενώ στο εγκεκριμένο στο εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης, υπάρχει σχετική παράγραφος στο κεφάλαιο για τις πιέσεις (παρ. 7.4.2) όπου μάλιστα οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί περιγράφονται ως «σημαντική πίεση», στο Σχέδιο της αναθεώρησης αυτό δεν υπάρχει.
Στην παράγραφο 5.4 –Απολήψεις, αναφέρεται ότι ο κατάλογος με τις κατηγορίες των δραστηριοτήτων και χρήσεων που εξετάστηκαν περιλαμβάνει: Ύδρευση, Άρδευση, Νερό κτηνοτροφίας, Νερό βιομηχανίας και Άλλες ανάγκες και απολήψεις νερού, ενώ στην παράγραφο 5.5 – Λοιπές Πιέσεις προσδιορίζονται ως τέτοιες οι Απορροές από εξορυκτικές δραστηριότητες (ορυχεία, μεταλλεία), οι Μονάδες αφαλάτωσης, τα Λιμάνια – Μαρίνες – Ναυσιπλοΐα, ο Τεχνητός εμπλουτισμός των υπογείων υδάτων και η Μεταβολή υπόγειας στάθμης και ποσότητας υπογείων νερών εξαιτίας υπογείων εκμεταλλεύσεων ή κατασκευής μεγάλων υπογείων έργων.
Το ίδιο ισχύει για την παρ. 7.5 – Τουριστικές δραστηριότητες του εγκεκριμένου Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης, όπου αναφέρονται ως πίεση οι απολήψεις ύδατος από τις μονάδες γκολφ, αλλά και τα πάρκα αναψυχής.
Θεωρούμε ότι οι πιέσεις αυτές των παρ. 7.4.2 και 7.5 του εγκεκριμένου Σχεδίου Διαχείρισης, πρέπει να συμπεριληφθούν στο αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης.
Στον Πίνακα 4-14 Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Ποτάμια ΥΣ στο ΥΔ Κρήτης (EL13) και Πίνακας 5-3 Έργα με υδρομορφολογικές αλλοιώσεις σε επιφανειακά υδατικά συστήματα προσδιορισμένα ως ΙΤΥΣ (αρχικά) ή ΤΥΣ ανά ΛΑΠ στο ΥΔ Κρήτης (EL13) του Σχεδίου Διαχείρισης και στον Πίνακα 4-6 Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Ποτάμια ΥΣ στο ΥΔ Κρήτης (EL13), αναφέρεται ότι η καθορισμένη χρήση τόσο για το Φράγμα Ποταμών όσο και για το Σφακορύακο, είναι «άρδευση, υδρευση και ενεργειακή χρήση». Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν υπάρχει περιβαλλοντική αδειοδότηση για ενεργειακή χρήση αλλά μόνο για ύδρευση – άρδευση.
Αντίθετα υπάρχουν έργα ΑΠΕ βιομηχανικής κλίμακας στην Κρήτη με εγκρίσεις Περιβαλλοντικών Όρων με αποδεδειγμένη χρήση νερού από γεωτρήσεις, όπως 3 ηλιοθερμικοί σταθμοί στο Δήμο Σητείας, ένας μεγάλος αντλησιοταμιευτικός σταθμός στα όρια Ηρακλείου – Λασιθίου και άλλοι μικρότεροι στα Χανιά, οι οποίοι δεν αξιολογούνται ούτε από το Σχέδιο Διαχείρισης, ούτε από τη ΣΜΠΕ. Ειδικά στη ΣΜΠΕ, στην παράγραφο 6.1.22 Ενέργεια καταγράφονται μόνο οι τρεις ατμοηλεκτρικοί σταθμοί.
Επίσης στη ΣΜΠΕ (σελ. 55-57 αναφέρεται ότι «Σύμφωνα με τη Μελέτη αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑΑ Περιφέρειας Κρήτης (Στάδιο Β.1),σχετικά με το Υδάτινο δυναμικό, σημειώνονται τα ακόλουθα: «Για την κάλυψη αναγκών ύδρευσης και άρδευσης του βορείου άξονα, δημιουργήθηκαν οι δύο μεγάλοι ταμιευτήρες Βαρσαμιώτη και Αποσελέμη και ολοκληρώθηκε το μεγάλο φράγμα των Ποταμών, Αμαρίου. Αντιστοίχως, στον νότιο άξονα, ολοκληρώθηκαν τα μεγάλα αρδευτικά φράγματα Φανερωμένης, Ινίου και Πλακιώτισσας. Κρίνεται αναγκαίο, όπου απαιτείται, να ολοκληρωθούν τα συνοδά έργα υποδομής και να διατεθούν συμπληρωματικοί πόροι για την αποκατάσταση των ευαίσθητων τοπίων, ενώ προωθείται η έρευνα και υλοποιείται κατά το μέγιστο η ενεργειακή αξιοποίησή τους (π.χ. Αιολικά Πάρκα και συστήματα άντλησης ταμίευσης)….» και ότι «Οι προαναφερόμενοι στόχοι που θέτει το εγκεκριμένο ΠΠΧΣΑΑ, καθώς και η μελέτη αναθεώρησής του, βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με τις στρατηγικές επιλογές του υπό μελέτη ΣΔΛΑΠ».
Ο ισχυρισμός αυτός δεν ευσταθεί αφού ούτε τα συστήματα άντλησης – ταμίευσης περιλαμβάνονται στις πιέσεις, ούτε έχουν αξιολογηθεί στις μελέτες.
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ‘‘ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ’’ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΕΡΓΩΝ / ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ / ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ
Γενικά είναι ασαφές αν αυτό που το Σχέδιο επιχειρεί να διαχειριστεί, είναι η επίτευξη των στόχων που θέτει για τα ήδη κατασκευασμένα έργα νερού, ή και τα προγραμματιζόμενα. Θεωρούμε ότι, με βάση την αρχή της πρόληψης, θα έπρεπε να θέτει ως στόχο να διαχειριστεί και τα προγραμματιζόμενα κι αυτό είναι ανεξάρτητο από το αν θα μπορούσε ή θα έπρεπε να περιλαμβάνει και να αξιολογεί κάθε προγραμματιζόμενο έργο. Ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να εκπληρωθεί με επαρκείς εκτιμήσεις σχετικά με τα προγραμματιζόμενα έργα και προβλέψεις γενικότερες από αυτές τις οποίες θέτει με τον έλεγχο (ανά έργο) με τη μεθοδολογία που προβλέπεται για την Εφαρμογή του Άρθρου 4.7 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Αυτός άλλωστε θα ήταν και ο μοναδικός τρόπος τοποθέτησης σχετικά με την πρόληψη, σε επίπεδο σωρευτικών επιπτώσεων.
Γενικά είναι ασαφές αν αυτό που το Σχέδιο επιχειρεί να διαχειριστεί, είναι η επίτευξη των στόχων που θέτει για τα ήδη κατασκευασμένα έργα νερού, ή και τα προγραμματιζόμενα. Θεωρούμε ότι, με βάση την αρχή της πρόληψης, θα έπρεπε να θέτει ως στόχο να διαχειριστεί και τα προγραμματιζόμενα κι αυτό είναι ανεξάρτητο από το αν θα μπορούσε ή θα έπρεπε να περιλαμβάνει και να αξιολογεί κάθε προγραμματιζόμενο έργο. Ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να εκπληρωθεί με επαρκείς εκτιμήσεις σχετικά με τα προγραμματιζόμενα έργα και προβλέψεις γενικότερες από αυτές τις οποίες θέτει με τον έλεγχο (ανά έργο) με τη μεθοδολογία που προβλέπεται για την Εφαρμογή του Άρθρου 4.7 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Αυτός άλλωστε θα ήταν και ο μοναδικός τρόπος τοποθέτησης σχετικά με την πρόληψη, σε επίπεδο σωρευτικών επιπτώσεων.
Ενώ στις αναλυτικές μεθοδολογίες που διαμορφώθηκαν για κρίσιμα θέματα εφαρμογής της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, όπως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα σας και ειδικότερα στο κεφάλαιο «Μεθοδολογία ανάλυσης ανθρωπογενών πιέσεων και των επιπτώσεων τους στα επιφανειακά και στα υπόγεια υδατικά συστήματα»
http://wfdver.ypeka.gr/wp-content/uploads/2017/04/Methodologia_Piesewn_v3.pdf
περιλαμβάνονται ως πίεση οι «Απολήψεις ύδατος λόγω αντλησιοταμιευτικών – υβριδικών σταθμών» και ενώ στο εγκεκριμένο στο εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης, υπάρχει σχετική παράγραφος στο κεφάλαιο για τις πιέσεις (παρ. 7.4.2) όπου μάλιστα οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί περιγράφονται ως «σημαντική πίεση», στο Σχέδιο της αναθεώρησης αυτό δεν υπάρχει.
Στην παράγραφο 5.4 –Απολήψεις, αναφέρεται ότι ο κατάλογος με τις κατηγορίες των δραστηριοτήτων και χρήσεων που εξετάστηκαν περιλαμβάνει: Ύδρευση, Άρδευση, Νερό κτηνοτροφίας, Νερό βιομηχανίας και Άλλες ανάγκες και απολήψεις νερού, ενώ στην παράγραφο 5.5 – Λοιπές Πιέσεις προσδιορίζονται ως τέτοιες οι Απορροές από εξορυκτικές δραστηριότητες (ορυχεία, μεταλλεία), οι Μονάδες αφαλάτωσης, τα Λιμάνια – Μαρίνες – Ναυσιπλοΐα, ο Τεχνητός εμπλουτισμός των υπογείων υδάτων και η Μεταβολή υπόγειας στάθμης και ποσότητας υπογείων νερών εξαιτίας υπογείων εκμεταλλεύσεων ή κατασκευής μεγάλων υπογείων έργων.
Το ίδιο ισχύει για την παρ. 7.5 – Τουριστικές δραστηριότητες του εγκεκριμένου Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης, όπου αναφέρονται ως πίεση οι απολήψεις ύδατος από τις μονάδες γκολφ, αλλά και τα πάρκα αναψυχής.
Θεωρούμε ότι οι πιέσεις αυτές των παρ. 7.4.2 και 7.5 του εγκεκριμένου Σχεδίου Διαχείρισης, πρέπει να συμπεριληφθούν στο αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης.
Στον Πίνακα 4-14 Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Ποτάμια ΥΣ στο ΥΔ Κρήτης (EL13) και Πίνακας 5-3 Έργα με υδρομορφολογικές αλλοιώσεις σε επιφανειακά υδατικά συστήματα προσδιορισμένα ως ΙΤΥΣ (αρχικά) ή ΤΥΣ ανά ΛΑΠ στο ΥΔ Κρήτης (EL13) του Σχεδίου Διαχείρισης και στον Πίνακα 4-6 Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Ποτάμια ΥΣ στο ΥΔ Κρήτης (EL13), αναφέρεται ότι η καθορισμένη χρήση τόσο για το Φράγμα Ποταμών όσο και για το Σφακορύακο, είναι «άρδευση, υδρευση και ενεργειακή χρήση». Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν υπάρχει περιβαλλοντική αδειοδότηση για ενεργειακή χρήση αλλά μόνο για ύδρευση – άρδευση.
Αντίθετα υπάρχουν έργα ΑΠΕ βιομηχανικής κλίμακας στην Κρήτη με εγκρίσεις Περιβαλλοντικών Όρων με αποδεδειγμένη χρήση νερού από γεωτρήσεις, όπως 3 ηλιοθερμικοί σταθμοί στο Δήμο Σητείας, ένας μεγάλος αντλησιοταμιευτικός σταθμός στα όρια Ηρακλείου – Λασιθίου και άλλοι μικρότεροι στα Χανιά, οι οποίοι δεν αξιολογούνται ούτε από το Σχέδιο Διαχείρισης, ούτε από τη ΣΜΠΕ. Ειδικά στη ΣΜΠΕ, στην παράγραφο 6.1.22 Ενέργεια καταγράφονται μόνο οι τρεις ατμοηλεκτρικοί σταθμοί.
Επίσης στη ΣΜΠΕ (σελ. 55-57 αναφέρεται ότι «Σύμφωνα με τη Μελέτη αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑΑ Περιφέρειας Κρήτης (Στάδιο Β.1),σχετικά με το Υδάτινο δυναμικό, σημειώνονται τα ακόλουθα: «Για την κάλυψη αναγκών ύδρευσης και άρδευσης του βορείου άξονα, δημιουργήθηκαν οι δύο μεγάλοι ταμιευτήρες Βαρσαμιώτη και Αποσελέμη και ολοκληρώθηκε το μεγάλο φράγμα των Ποταμών, Αμαρίου. Αντιστοίχως, στον νότιο άξονα, ολοκληρώθηκαν τα μεγάλα αρδευτικά φράγματα Φανερωμένης, Ινίου και Πλακιώτισσας. Κρίνεται αναγκαίο, όπου απαιτείται, να ολοκληρωθούν τα συνοδά έργα υποδομής και να διατεθούν συμπληρωματικοί πόροι για την αποκατάσταση των ευαίσθητων τοπίων, ενώ προωθείται η έρευνα και υλοποιείται κατά το μέγιστο η ενεργειακή αξιοποίησή τους (π.χ. Αιολικά Πάρκα και συστήματα άντλησης ταμίευσης)….» και ότι «Οι προαναφερόμενοι στόχοι που θέτει το εγκεκριμένο ΠΠΧΣΑΑ, καθώς και η μελέτη αναθεώρησής του, βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με τις στρατηγικές επιλογές του υπό μελέτη ΣΔΛΑΠ».
Ο ισχυρισμός αυτός δεν ευσταθεί αφού ούτε τα συστήματα άντλησης – ταμίευσης περιλαμβάνονται στις πιέσεις, ούτε έχουν αξιολογηθεί στις μελέτες.
Το Σχέδιο Διαχείρισης και ιδιαίτερα η ΣΜΠΕ, αν και αναφέρεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Κρήτης για τις ανάγκες της σε νερό σε σχέση με το νερό που είναι απολήψιμο, τα γεωλογικά χαρακτηριστικά, την ένταξη στις κλιματικές ζώνες (σελ. 203 της ΣΜΠΕ), τις βροχοπτώσεις (σελ. 210 της ΣΜΠΕ), το δυνητικό κίνδυνο για ερημοποποίηση (σελ. 228 της ΣΜΠΕ), το ευαίσθητο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, δεν οδηγούν στη δέουσα εξειδίκευση στη διαδικασία ενσωμάτωσης της Οδηγίας 60/2000, σε σχέση με περιοχές που έχουν άλλα χαρακτηριστικά.
Στο Ν.3199/2003, άρθρο 10 που αφορά στις χρήσεις νερού διακρίνονται οι χρήσεις υδάτων (ύδρευση, άρδευση, βιομηχανική χρήση, ενεργειακή χρήση και χρήση για αναψυχή) και αναφέρεται ρητά ότι «Η χρήση για ύδρευση έχει προτεραιότητα, ως προς την ποσότητα και την ποιότητα, έναντι κάθε άλλης χρήσης».
Η προτεραιότητα αυτή δεν είναι εμφανής στο σχέδιο αναθεώρησης όπως δεν ήταν ούτε και στο εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης, ενώ θεωρούμε ότι θα έπρεπε να είναι.
Η ένταξη του νερού για ύδρευση στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών δεν αποτελεί εγγύηση, αφού ούτε για τα ίδια τα υδατικά συστήματα που περιλαμβάνονται στο Μητρώο δεν είναι εμφανές τι ακριβώς και με πιο τρόπο προστατεύονται αυστηρότερα.
Η προσπάθεια κάλυψης της ανάγκης προστασίας του νερού γαι ύδρευση μέσω των προτεινόμενων Μέτρων του κεφ. 9.2.2 Βασικά Μέτρα άλλων Κατηγοριών (Ομάδα II Βασικών Μέτρων) δεν επαρκεί, αφού το νερό για ανάγκες ύδρευσης δεν ιεραρχείται ως πρώτης προτεραιότητας έναντι άλλων χρήσεων και δεν ταξινομείται ως κορυφαίο μεταξύ άλλων Μέτρων.
Το ζήτημα αυτό και όχι μόνο, είναι ακόμα πιο κρίσιμο για τα υδάτινα συστήματα με «άγνωστη οικολογική κατάσταση / δυναμικό», όπου δεν αποσαφηνίζεται ποιά περιοριστικά μέτρα θα ληφθούν μέχρις ότου προσδιοριστεί η κατάστασή τους.
Γενικά είναι ασαφές αν αυτό που το Σχέδιο επιχειρεί να διαχειριστεί, είναι η επίτευξη των στόχων που θέτει για τα ήδη κατασκευασμένα έργα νερού, ή και τα προγραμματιζόμενα. Θεωρούμε ότι, με βάση την αρχή της πρόληψης, θα έπρεπε το Σχέδιο Διαχείρισης να θέτει ως στόχο να διαχειριστεί και τα προγραμματιζόμενα κι αυτό είναι ανεξάρτητο από το αν θα μπορούσε ή θα έπρεπε να περιλαμβάνει και να αξιολογεί κάθε προγραμματιζόμενο έργο. Ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να εκπληρωθεί με επαρκείς εκτιμήσεις σχετικά με τα προγραμματιζόμενα έργα και προβλέψεις γενικότερες από αυτές τις οποίες θέτει με τον έλεγχο (ανά έργο) με τη μεθοδολογία που προβλέπεται για την Εφαρμογή του Άρθρου 4.7 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Αυτός άλλωστε θα ήταν και ο μοναδικός τρόπος τοποθέτησης σχετικά με την πρόληψη, σε επίπεδο σωρευτικών επιπτώσεων.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ 1Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΣΔΛΑΠ.
Α. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕΤΡΩΝ
1. Η δομή των πινάκων δεν επιτρέπει δημιουργία σαφούς εικόνας σχετικά με τα μέτρα που καταργούνται, τροποποιούνται ή προστίθενται ώστε ο διαβουλευόμενος να αποκτήσει άποψη για τους στόχους και την εξέλιξη των σχεδίων.
2. Από δειγματοληπτικό έλεγχο που κάναμε, στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τις αλλαγές, διαπιστώσαμε ότι διαφέρουν τα μέτρα που αναφέρονται στους πίνακες 1ης αναθεώρησης του ΣΔΛΑΠ από αυτά της ΣΜΠΕ. Παράδειγμα, στην ομάδα ΟΜΟ9, μέτρα για σημειακές πηγές ρύπανσης, έχουν καταργηθεί τα 9 μέτρα που περιελάμβανε το αρχικό ΣΔΛΑΠ και υπάρχει ένα μόνο, αυτό της παρακολούθησης των ΧΥΤΑ, ενώ στη ΣΜΠΕ αναφέρονται 4 μέτρα . Προκειμένου να κατανοήσουμε τους λόγους εξαίρεσής του χρειάστηκε να ανατρέξουμε ακόμα και στην ενδιάμεση έκθεση προς την Ε.Ε. σύμφωνα με την οποία ήταν υπό συζήτηση η έκδοση σχετικής νομοθετικής πράξης.
Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΑ ΜΕΤΡΑ (Ενδεικτικές αναφορές τις οποίες θεωρούμε σημαντικές)
1. Μέτρο ΟΜΟ9-9 αρχικού ΣΔΛΑΠ (δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την αδειοδότηση Βυτιοφόρων μεταφοράς λυμάτων). Είναι μεταξύ των μέτρων που καταργήθηκαν στην ομάδα 9 και αφορά στην τοποθέτηση GPS στα βυτιοφόρα μεταφοράς λυμάτων . ΕΡΩΤΗΣΗ. ΓΙΑΤΙ έγινε αυτό όταν η ανεξέλεγκτη απόρριψη λυμάτων από τα βυτιοφόρα αποτελεί σημαντική πηγή ρύπανσης, η οποία επισημάνθηκε και στις ημερίδες διαβούλευσης από τους ίδιους τους μελετητές; θωρούμε την κατάργηση του μέτρου τουλάχιστον άστοχη.
2. Μέτρο ΟΜΟ 6,( ΟΜΟ6-4 & ΟΜΟ6-6 αρχικού ΣΔΛΑΠ που αφορούσαν στην προστασία πόσιμου νερού ( ΥΔΟ3-ΒΜ-d-01 & 04 της 1ης αναθεώρησης)). Από τη ζώνη προστασίας ΙΙ αφαιρέθηκε η αναφορά σε ρητά απαγορευόμενες δραστηριότητες υψηλής ρυπαντικής επικινδυνότητας. Πλέον εγκαθίστανται τα πάντα μετά από υδρογεωλογική μελέτη που υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος και η οποία ελέγχεται από τη Δ/νση Υδάτων.
Με δεδομένο ότι:
• Τα μέτρα αφορούν σε πόσιμο νερό την ποιότητα του οποίου θεωρούμε αδιαπραγμάτευτη.
• Υπάρχουν διαφορές επιστημονικών απόψεων, ακόμα και μεταξύ πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. πόσο ασφαλής για τα νερά μπορεί να είναι μια υδρογεωλογική μελέτη που εκπονείται με εντολή του ενδιαφερόμενου;
Θεωρούμε ότι επί της ουσίας, με τις ανωτέρω τροποποιήσεις, καταργείται η προστασία του πόσιμου νερού και οι θεωρικά προστατευόμενες περιοχές εξομοιώνονται με οποιαδήποτε άλλη περιοχή αφού η υδρογεωλογική μελέτη απαιτείται από την ΚΥΑ 145116/11 σε κάθε περίπτωση διάθεσης αποβλήτων στο έδαφος
Προτείνουμε ,μετά τα ανωτέρω εκτεθέντα, να καταρτισθεί σαφείς κατάλογος, με βάση και την Υ.Α 37674/2017, ρητά απαγορευόμενων δραστηριοτήτων υψηλής ρυπαντικής επικινδυνότητας στη ζώνη ΙΙ, για την προστασία του πόσιμου νερού.
3. Μέτρο ΟΜΟ 6-5 αρχικού ΣΔΛΑΠ (ΥΔΟ3-ΒΜ-e-03, περ.( α) της 1ης αναθεώρησης) που αφορά σε περιορισμούς σε περιοχές ΥΥΣ σε κακή ποσοτική κατάσταση . Με την τροποποίηση του μέτρου πέραν της αρχικά προβλεπόμενης άντλησης για ύδρευση επιτρέπεται πλέον άντληση νερού για διευκόλυνση οικονομικής δραστηριότητας. Φυσικά και πάλι προβλέπεται σωρεία υδρογεωλογικών μελετών.
Διερωτώμεθα :
1. Με ποια επιστημονικά στοιχεία και ποια λογική προκρίνουμε άντληση για οικονομικές δραστηριότητες από μία περιοχή , η οποία αποδεδειγμένα πάσχει από έλλειψη νερού, δημιουργώντας επί πλέον υποχρεώσεις απέναντι σε ιδιώτες που θα επενδύσουν στην χρήση του νερού αυτού;.
2. Σε τι έγκειται πλέον η προστασία των ποσοτικά προβληματικών ΥΥΣ ;
3. Αποτελεί λύση για την προστασία των νερών η παραγωγή μελετών που δρομολογείται;
Παρατήρηση επί της Μεθοδολογίας προσδιορισμού της οικολογικής ποιότητας – Η περίπτωση του Ποταμού Κοιλιάρη στα Χανιά
Νικόλαος Νικολαΐδης
Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Ο ποταμός Κοιλιάρης πηγάζει από τις πηγές του Στύλου και της Αναβρετής στον οικισμό του Στύλου και του Νιου Χωριού αντιστοίχως και εκβάλει στην Κυανή ακτή. Ο Κοιλιάρης έχει ως παραπόταμο τον Κεραμιανό ο οποίος είναι διαλείπουσας ροής. Συγκεκριμένα ο Κεραμιανός συγκεντρώνει τις εκροές της υπολεκάνης Κεραμιά και μετά διατρέχει το καρστικό Φαράγγι του Δίκταμου. Το νερό του Κεραμιανού χάνεται στο φαράγγι και μόνο όταν η βροχόπτωση είναι πάνω από 110 mm τότε ο Κεραμιανός συνεισφέρει στην ροή του Κοιλιάρη (flush flood). Αυτά τα flush floods γίνονται περίπου 3-4 φορές το χρόνο και οι φωτογραφίες παρακάτω είναι ενδεικτικές του φαινομένου.
Ο σταθμός του Πολυτεχνείου Κρήτης βρίσκεται ακριβώς στην σύζευξη του ποταμού και του παραποτάμου. Επιπλέον το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας καθώς και το ΕΛΚΕΘΕ έχουν κάνει μετρήσεις στο κάτω ρου του ποταμού Κοιλιάρη από το Σταθμό Η1 και κάτω και βρέθηκε ότι η ποιότητα είναι υψηλή.
Η νέα μεθοδολογία του ποταμού Κοιλιάρη που βασίζεται στις πιέσεις δίνει την ποιότητα μέτρια από τις πηγές μέχρι στον σταθμό και καλή στον κάτω ρου και στον Κεραμιανό.
Η ποιότητα των πηγών είναι η ίδια με του κάτω ρου εκτός από μερικές μέρες το χρόνο, τότε που συνεισφέρει και ο Κεραμιανός. Δεν μπορεί να έχουν διαφορετική οικολογική ποιότητα το τμήμα από τις πηγές στην σύζευξη με το παρακάτω.
Η μεθοδολογία του καθορισμού της οικολογικής ποιότητας μέσω των πιέσεων δεν έδωσε σωστά αποτελέσματα.
1. Andrianaki, M., Bernasconi, S.M., Nikolaidis, N.P., 2017. Quantifying the Incipient Development of Soil Structure and Functions Within a Glacial Forefield Chronosequence, In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. 215-239 (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.013.
2. Panakoulia S.K., N.P. Nikolaidis, N.V. Paranychianakis, M. Menon, J. Schiefer, G.J. Lair, P. Kram, S.A. Banwart, 2017. Factors Controlling Soil Structure Dynamics and Carbon Sequestration Across Different Climatic and Lithological Conditions, In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. 241-276 (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.008.
3. Giannakis, G.V., N.P. Nikolaidis, J. Valstar, E.C. Rowe, K. Moirogiorgou, E. Kotronakis, N.V. Paranychianakis, S. Rousseva, F.E. Stamati, S.A. Banwart, 2017. Integrated Critical Zone Model (1D-ICZ): A Tool for Dynamic Simulation of Soil Functions and Soil Structure, , In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. 277-314 (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.009.
4. Kotronakis, E., Giannakis, G.V., N.P. Nikolaidis, E.C. Rowe, J. Valstar, N.V. Paranychianakis, S.A. Banwart, 2017. Modeling the Impact of Carbon Amendments on Soil Ecosystem Functions Using the 1D-ICZ Model, In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. 277-314 (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.010.
5. Orvar, J.,B. Davidsdottir and N.P, Nikolaidis, 2017. Valuation of Soil Ecosystem Services, In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. XXX-XXX (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.0XX.
6. Li, N., M.-Y. You, B. Zhang, X.-Z. Han, S.K. Panakoulia, Y.-R. Yuan, K. Liu, Y-F. Qiao, W.-X. Zou, N.P. Nikolaidis and S.A. Banwart, 2017. Modeling Soil Aggregation at the Early Pedogenesis Stage from the Parent Material of a Mollisol Under Different Agricultural Practices, In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. XXX-XXX (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.0XX.
7. Banwart, S.A., S. Bernasconi, W. Blum, D. Maia de Souza, F. Chabaux, C. Duffy, M. Kercheva, P. Kram, G. Lair, L. Lundin, M. Menon, N.P. Nikolaidis, M. Novak, P. Panagos, K V Ragnarsdottir, D. Robinson, S. Rousseva, P. de Ruiter, P. van Gaans, L. Weng, T. White, B. Zhang, 2017. Soil Functions in Earth’s Critical Zone – key results and conclusions, , In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. XXX-XXX (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.0XX.
8. Rousseva,S., M. Kercheva, T. Shishkov, G.J. Lair, N. Nikolaidis, D. Moraetis, P. Krám, S. Bernasconi, W. Blum, M. Menon and S.A. Banwart, 2017. Soil Water Characteristics of European SoilTrEC Critical Zone Observatories, In: Quantifying and Managing Soil Functions in Earth’s Critical Zone: Combining Experimentation and Mathematical Modelling, Advances in Agronomy volume 142 pp. XXX-XXX (edited by Donald L. Sparks and Steven A. Banwart). Elsevier, Amsterdam http://dx.doi.org/10.1016/bs.agron.2016.10.0XX.
9. Malago, A., D. Efstathiou, F. Bouraoui, N.P. Nikolaidis, M. Franchini, G. Bidoglio and M. Kritsotakis, 2016. Regional scale hydrologic modeling of a karst-dominant geomorphology: the case study of the island of Crete, Journal of Hydrology, 540, 64-81.
10. Varouchakis, E. A., G. V. Giannakis, M. A. Lilli, E. Ioannidou, N. P. Nikolaidis, and G. P. Karatzas, 2016. Development of a statistical tool for the estimation of riverbank erosion probability, Soil (EGU), 2, 1–11.
11. Van Leeuwen, J.P., D. Moraetis, G. Lair, J. Bloem, N. P. Nikolaidis, L. Hemerik, P.C. de Ruiter, 2015. Ecological soil quality affected by land use and management on semi-arid Crete, SOIL Discuss., 2, 187-215, doi:10.5194/soild-2-187-2015, 2015
12. Nerantzaki, S., Giannakis, G.V., Efstathiou, D., Nikolaidis, N.P., Sibetheros, I.A.,Karatzas, G.P., and Zacharias, I., 2015. Title: Modeling Suspended Sediment Transport and Assessing the Impacts of Climate Change in a Karstic Mediterranean Watershed, Science of the Total Environment 538: 288–297.
13. Tsiknia M., Paranychianakis N.V., Varouchakis E.A., Nikolaidis N.P., 2015. Environmental Factors Shaping the Distribution of Nitrogen Cycling Functional Genes at a Watershed Scale, FEMS Microbiol Ecol, 90; 139–152
14. Milne E., Banwart S.A., Noellemeyer E., Abson, D.J., Ballabio C, Bampa F., Bationo A., Batjes N.H., Bernoux M., Bhattacharyya T., Black H., Buschiazzo D.E., Cai Z., Cerri C.E., Cheng K., Compagnone C., Conant R; Coutinho H.L.; de Brogniez D.; de Carvalho Balieiro F.; Duffy C.; Feller C; Fidalgo E.C.; da Silva C.F.; Funk R; Gaudig G.; Gicheru P.T.; Goldhaber M; Gottschalk P; Goulet F; Goverse T; Grathwohl P; Joosten H; Kamoni P.T.; Kihara Job; Krawczynski R; La Scala Jr N; Lemanceau Ph; Li L; Li Z; Maron P.A. ; Martius C; Melillo J; Montanarella L; Nikolaidis N.P.; Nziguheba G; Pan G; Pascual U; Paustian K; Piñeiro G; Powlson D.; Quiroga A; Richter D; Sigwalt A; Six J; Smith J; Smith P; Stocking M; Tanneberger F; Termansen M; van Noordwijk M; van Wesemael B; Vargas R; Victoria R.L.; Waswa B; Werner D; Wichmann S; Wichtmann W; Zhang X; Zhao Y; Zheng Jinwei; Zheng J. 2015. Soil Carbon, Multiple Benefits, Journal of Environmental Development, 13, 33-38.
15. Regelink, I. C., Stoof C.R., Rousseva S., Weng L., Lair G.J., Kram P, Nikolaidis N.P., Kercheva M., Banwart S., Comans R.N.J. 2015. Mechanistic linkages between soil aggregates, soil porosity and soil chemical properties, GEODERMA, Volumes 247–248, pp 24–37.
16. Moraetis D., Paranychianakis N., Nikolaidis N.P., Steve Banwart, Rousseva, S., Kercheva, M., Nenov, M., N., Shishkov, T., Ruiter, de P., Bloem J. Winfried, B., Lair, G., van Gaans, P., Vercheul, M., 2015. Sediment provenance, soil genesis, and carbon storage in fluvial and manmade terraces at Koiliaris River Critical Zone Observatory, Journal of Soils and Sediments. 15, Issue 2, pp 347-364
17. Tsiknia, M., Paranychianakis, N., Varouchakis, E., Moraetis, D., Nikolaidis, N.P. 2014, Environmental drivers of soil microbial community distribution at the Koiliaris Critical Zone Observatory, FEMS Microbiol Ecol, 90; 139–152.
18. Giannakis, G. Kourgialas N., Paranychianakis, N., Nikolaidis, N.P., and Kalograkis N., 2014. Effects of Municipal Solid Waste Compost on Soil Properties and Vegetable Growth, Compost Science and Utiliation, 22:3, 116-131.
19. Steve Banwart, Helaina Black, Zucong Cai, Patrick Gicheru, Hans Joosten, Reynaldo Victoria, Eleanor Milne, Elke Noellemeyer, Unai Pascual, Generose Nziguheba, Rodrigo Vargas, Andre Bationo, Daniel Buschiazzo, Delphine de-Brogniez, Jerry Melillo, Dan Richter, Mette Termansen, Meine van Noordwijk, Tessa Goverse, Cristiano Ballabio, Tapas Bhattacharyya, Marty Goldhaber, Nikolaos Nikolaidis, Yongcun Zhao, Roger Funk, Chris Duffy, Genxing Pan, Newton la Scala, Pia Gottschalk, Niels Batjes, Johan Six, Bas van Wesemael, Michael Stocking, Francesca Bampa, Martial Bernoux, Christian Feller, Philippe Lemanceau, Luca Montanarella, 2014. Benefits of soil carbon: Report on the outcomes of an international Scientific Committee on Problems of the Environment Rapid Assessment Workshop, Carbon Management 5; 2 pp. 185-192.
20. Giannakis G.V., Panakoulia S.K., Nikolaidis N.P., Paranychianakis N.V., 2014. Simulating Soil Fertility Restoration using the CAST model, Procedia Earth and Planetary Science, 10; 325 – 329. doi:10.1016/j.proeps.2014.08.027
21. Manoj Menon, Svetla Rousseva, Nikolaos P. Nikolaidis, Pauline van Gaans, Panos Panagos, Danielle Maia de Souza, Kristin Vala Ragnarsdottir, Georg J. Lair, Liping Weng, Jaap Bloem, Pavel Kram, Martin Novak, Brynhildur Davidsdottir, Gudrun Gisladottir, David A. Robinson, Brian Reynolds, Tim White, Lars Lundin, Bin Zhang, Christopher Duffy, Stefano M. Bernasconi, Peter de Ruiter, Winfried E. H. Blum, and Steven A. Banwart, 2014. SoilTrEC: a global initiative on critical zone research and integration, Environ Sci Pollut Res., 21 (4) , pp 3191-3195.
22. Tsiknia, M., V.A. Tzanakakis, D. Oikonomidis, N.V. Paranychianakis, N.P Nikolaidis, 2014. Effects of olive mill wastewater on soil carbon and nitrogen cycling. Applied Microbiology and Biotechnology, 98:2739–2749
23. Stamati F., N.P. Nikolaidis, S.A. Banwart and W.E. Blum, 2013. A Coupled Carbon, Aggregation, and Structure Turnover (CAST) Model for topsoils, GeoDerma, 211-212, pp51-64.
24. Paranychianakis, N.V. Tsiknia, M., Giannakis, Nikolaidis, N.P., Kalogerakis, N., 2013. Nitrogen cycling and relationships between ammonia oxidizers and denitrifiers in a clayey soil. Applied Microbiology and Biotechnology, 97:5507–5515 DOI 10.1007/s00253-013-4765-5
25. Stamati F., N.P. Nikolaidis, J.L. Schnoor. 2013. The role of soil texture on carbon and nitrogen sequestration in agricultural soils of different climates. Agriculture, Ecosystems and Environment, 165, 190-200.
26. Nikolaidis, N.P. and G. Bidoglio, 2013. Soil Organic Matter Dynamics and Structure, Sustainable Agriculture Reviews, 12, 175-200.
27. Nikolaidis, N.P, F. Bouraoui. and G. Bidoglio, 2013. Hydrologic and geochemical modeling of a karstic Mediterranean watershed, Journal of Hydrology, 477, 129-138.
28. Banwart SA, Bernasconi S, Bloem J, Blum W, de Souza DM, Chabaux F, Duffy C, Lundin L, Kram P, Nikolaidis N, Novak M, Panagos P, Ragnarsdottir KV, Reynolds B, Robinson D, Rousseva S, de Ruiter P, van Gaans P, Weng L, White T, Zhang B. (2012) Soil Processes and functions across an International Network of Critical Zone Observatories: introduction to experimental methods and initial results. Comptes Rendu Geosciences, 344, 758-772.
29. Kourgialas, N.N., G.P. Karatzas, and N.P. Nikolaidis, 2012. Development of a thresholds methodοlogy for real-time flash flood prediction in a complex geomorphological river basin, Hydrologic Processes, 26, 1478-1494. DOI: 10.1002/hyp.8272.
30. Banwart S., S. Bernasconi, J. Bloem, W. Blum, M. Brandao, S. Brantley, F. Chabaux, C. Duffy, L. Lundin, P. Kram, N.P.Nikolaidis, M. Novak, P. Panagos, K. V. Ragnarsdottir, B. Reynolds, S. Rousseva, P. de Ruiter, P. van Gaans, W. van Riemsdijk, T. White, B. Zhang, 2011. Assessing Soil Processes and Function across an International Network of Critical Zone Observatories: Research hypotheses and experimental design, Vadose Zone Journal, 10, 978-987.
31. Nikolaidis, N.P, 2011. Human Impacts on Soil: Tipping Points and Knowledge gaps, Applied Geochemistry, 26, S230-S233.
32. Moraetis, D., F., Stamati, M., Kotronakis, T., Fragia, N., Paranychnianakis and N.P., Nikolaidis, 2011. Identification of hydrologic and geochemical pathways using high frequency sampling, REE aqueous sampling and soil characterization at Koiliaris Critical Zone Observatory, Applied Geochemistry, 26, S101-S104.
33. Stamati F., N.P. Νikolaidis, D. Venieri, E. Psillakis, and N. Kalogerakis, 2011. Dissolved organic nitrogen as an indicator of livestock impacts on soil biochemical quality. Applied Geochemistry, 26, S340-S343.
34. Moraetis, D., D. Efstathiou, F. Stamati, O. Tzoraki, N.P. Nikolaidis, J.L. Schnoor, and K. Vozinakis, 2010. High frequency monitoring for the identification of hydrological and biochemical processes in a Mediterranean river basin, J. of Hydrology, 389:127-136.
35. Kourgialas, N.N., G.P. Karatzas, and N.P. Nikolaidis, 2010. An integrated framework for the hydrologic simulation of a complex geomorphological river basin, J. of Hydrology, 381:308-321.
Είμαι αναπληρώτρια προϊσταμένη στο ΤΑΣ Ν.Κεφαλληνίας τμήμα της Αποκεντρωμ. Διοικησης Πελ. Δυτ. Ελλάδας και Ιονίου θα επιθυμούσα να μου στείλεται την μελέτη που αφορά το υδατικό διαμέρισμα 02 της Βόρειας Πελοποννήσου
Θεσμικό έλλειμμα ενημέρωσης – διαβούλευσης
Όπως είναι γνωστό η οδηγία 2000/60 της Ε.Ε. προβλέπει διαδικασία διαβούλευσης πριν την έγκριση των σχεδίων διαχείρισης, έτσι ώστε να έχουν την μεγαλύτερη δυνατή αποδοχή. Θα πρέπει να συζητηθούν με την απαιτούμενη άνεση χρόνου και να εμπλουτισθούν με τις απόψεις & προτάσεις όλων όσων επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα και ιδιαίτερα των κάθε είδους χρηστών νερού και όχι να αποφασισθούν ερήμην της τοπικής κοινωνίας και των φορέων που την εκπροσωπούν.
Η διαβούλευση επιβάλλεται γιατί :
• Δημιουργεί υδατική συνείδηση & ευαισθητοποιεί τους πολίτες.
• Συνεισφέρει στην δημόσια αποδοχή & διαφάνεια.
• Οδηγεί σε λιγότερες προσφυγές στα δικαστήρια & αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων διαχείρισης.
Η συμμετοχή του κοινού σημαίνει ότι το κοινό και οι ενδιαφερόμενοι έχουν την δυνατότητα να ασκήσουν επιρροή στην έκβαση των σχεδίων διαχείρισης & στην εκτέλεση των έργων (Δικαίωμα σύμβασης Aarhus). Παρατηρούμε όμως ότι στην τρέχουσα διαδικασία υπάρχει σοβαρό έλλειμμα ενημέρωσης. Διακρίνουμε μια ανεξήγητη βιασύνη, σφιχτές ημερομηνίες και παντελή αγνόηση των κανόνων της οδηγίας για εκτεταμένη δημοσιότητα και ουσιαστικό διάλογο. Γενικά οι φορείς και το κοινό δεν προλαβαίνουν ούτε καν να πληροφορηθούν τη διαδικασία, κατά μείζονα λόγο να μελετήσουν και να παρέμβουν θεωρούμε ότι όλα αυτά δεν γίνονται τυχαία. Εκτιμούμε ότι η ΕΓΥ και η Κυβέρνηση, για λόγους που εύκολα μπορεί κανείς να υποθέσει, επιδιώκουν να «περάσουν» όπως-όπως το ΣΔΛΑΠΘ και να ανακοινώσουν τις επιλογές τους (ειδικά για το θέμα του Αχελώου) βιαστικά και χωρίς δημοσιότητα,
Επιπλέον στην εν εξελίξει διαδικασία διαβούλευσης δεν τηρήθηκαν τα όσα αναφέραμε παραπάνω, όσα προβλέπονται στο κείμενο του προσχεδίου ΣΔΛΑΠΘ (σελ. 25, κεφ.1.4) αλλά και όσα προβλέπονται στο αναρτημένο αρχείο διαβούλευσης της ΕΓΥ, με τίτλο «Πληροφόρηση του κοινού και προώθηση της ενεργού συμμετοχής του, καθώς και δημοσιοποίηση και δημόσια διαβούλευση των Προσχεδίων Διαχείρισης, έξι μήνες πριν την ολοκλήρωσή τους, σύμφωνα με το Άρθρο 14 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ και το Άρθρο 15 του ΠΔ 51/2007».
Ειδικότερα :
• Αν εξαιρεθούν οι περιφερειακές και άλλες υπηρεσίες που ασχολούνται με το θέματα του νερού, από τους 303 συνολικά φορείς διαχείρισης, χρήστες, αυτοδιοίκηση κ.α. (που προβλέπει το σχετικό κείμενο της ΕΓΥ), ελάχιστοι ενημερώθηκαν και ασχολήθηκαν με την όλη διαδικασία της διαβούλευσης.
• Ουδεμία ανακοίνωση ή δελτίο τύπου της ΕΓΥ σε τοπικά ΜΜΕ ή κάποιο ενημερωτικό έντυπο έπεσε στην αντίληψή μας.
• Δεν πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές εκδηλώσεις (επισκέψεις, ημερίδες, κ.α.).
• Υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στην πληροφορία : Σημειώνεται ότι από τους 13 τίτλους κειμένων που έχουν αναρτηθεί στην σχετική ιστοσελίδα * της ΕΓΥ-ΥΠΕΚΑ, μόνον 5 κείμενα είχαν ολοκληρωθεί και εμφανιζόταν στους επισκέπτες (τουλάχιστον μέχρι 20/9/2017).
* Σχετική ιστοσελίδα ΕΓΥ-ΥΠΕΚΑ :
Προγράμματα βασικών και συμπληρωματικών Μέτρων
Το Προσχέδιο της 1ης Αναθεώρησης του ΣΔΛΑΠΘ (Δεύτερη έκδοση 31/7/2017) διαπιστώνει ότι πολλά επιφανειακά και υπόγεια υδατικά συστήματα βρίσκονται σε καθεστώς υπερβολικής εκμετάλλευσης. Προκειμένου λοιπόν να επιτευχθεί η «καλή κατάσταση» τους προτείνονται 36 Βασικά μέτρα (σελ. 171-194) και 28 Συμπληρωματικά μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται μέτρα νομοθετικά, διοικητικά, έργα δομικών κατασκευών, κ.α. (σελ. 201-222). Το μεγαλύτερο μέρος όλων αυτών των μέτρων και έργων (στα οποία προστέθηκαν και νέα), προβλέπονται ήδη στο εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠΘ (από το 2014). Πρέπει όμως να επισημανθεί ο ιδιαίτερα περιορισμένος βαθμός υλοποίησης των βασικών και συμπληρωματικών μέτρων, δράσεων και έργων, με τα οποία θα ήταν εφικτή η «καλή κατάσταση» των υδάτων στη Θεσσαλία. Η ανεπαρκής ενεργοποίηση των αρμόδιων υπουργείων και οι οργανωτικές αδυναμίες ταυτόχρονα με την έλλειψη θεσμοθετημένου διυπουργικού οργάνου παρακολούθησης της υλοποίησης των μέτρων, αλλά και η έλλειψη των αναγκαίων οικονομικών πόρων της Δημόσιας Διοίκησης (κεντρικής και περιφερειακής), συνετέλεσαν στην μη υλοποίησή τους. Υπενθυμίζεται ότι για κάποια από τα μέτρα υπήρχαν διαθέσιμοι κοινοτικοί πόροι, ενώ για άλλα μέτρα για τα οποία δεν απαιτούνταν οικονομικοί πόροι, δεν υπήρξε ρεαλιστικός σχεδιασμός, προγραμματισμός και πολιτική βούληση.
Συνοπτικά εκτιμούμε ότι η εφαρμογή του πρώτου ΣΔΛΑΠΘ στην πράξη (μέσω της υλοποίησης των προβλεπόμενων μέτρων και δράσεων) έχει ισχνά αποτελέσματα, πλην μεμονωμένων μέτρων όπως αυτού της παρακολούθησης της ποιοτικής και ποσοτικής κατάστασης των επιφανειακών και υπογείων υδάτων (μέσω του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων της χώρας).
Με δεδομένη την εμπειρία του προηγουμένου ΣΔΛΑΠΘ και τις προαναφερθείσες αδυναμίες – δυσκολίες (όπως αναφέρεται και στη σελ. 216, κεφ. 10 του νέου ΣΔΛΑΠΘ), εάν δεν εξασφαλισθούν οι προϋποθέσεις (οικονομικές, θεσμικές, διοικητικές και άλλες) που θα εγγυώνται την υλοποίηση και εφαρμογή των μέτρων (και κυρίως των έργων δομικών κατασκευών), εκτιμάται ότι η όλη προσπάθεια θα καταλήξει ως «Άσκηση επί χάρτου» και «Ευχολόγιο διοικητικών μέτρων και ρυθμίσεων», ενώ ταυτόχρονα θα πληγεί η αξιοπιστία της μεταρρύθμισης και θα αμφισβητηθεί από τους χρήστες νερού.
Για να αμβλυνθούν οι παραπάνω αδυναμίες και να καταστεί εφικτή η υλοποίηση ορισμένων από τις δεσμεύσεις-υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει στα πλαίσια της Οδηγίας, ώστε να φθάσουν κάποτε σε «καλή κατάσταση» τα νερά στη Θεσσαλία, θα πρέπει την επόμενη περίοδο να εξασφαλισθούν συγκεκριμένοι οικονομικοί πόροι (με προτεραιότητα στις απαιτούμενες μελέτες) και να δημιουργηθεί συντονιστικό όργανο που θα έχει την ευθύνη να παρακολουθεί τα μέτρα του ΣΔΛΑΠΘ (που έχουν προγραμματισθεί και ιεραρχηθεί), αν τηρείται το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα, καθώς και ποιος είναι ο υπεύθυνος φορέας υλοποίησης τους ( Υπουργεία, ΕΓΥ. Περιφέρεια, τοπικοί φορείς).
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα αδυναμίας συντονισμού των Υπουργείων και υπηρεσιών και απόδειξη της έλλειψης προγραμματισμού και εθνικής πολιτικής στην κατεύθυνση εξοικονόμησης νερού, είναι και το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) της Ελλάδας 2014-2020 και τα υπό διαβούλευση Σχέδια Βελτίωσης των αγροτών, μέσω των οποίων θα μπορούσε να ενθαρρυνθεί και να ενισχυθεί η προσπάθεια αυτή.
Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη επιδότησης έργων εξοικονόμησης νερού στις 2 δράσεις {δράση 4.1.1 (επενδύσεις που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης) και 4.1.3 (επενδύσεις για ΑΠΕ) } που περιλαμβάνονται στις εγκυκλίους προκήρυξης των Σχεδίων Βελτίωσης. Η μόνη δράση 4.1.2. (υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ύδατος) – μέσω της οποίας ενισχύονται οι επενδύσεις που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ύδατος και στην αειφόρο διαχείριση των υδατικών πόρων, συμπεριλαμβανομένης και της αποθήκευσης του νερού σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης – δεν έχει συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό του Υπουργείο ΑΑΤ για το 2017.
Καλημέρα σας
Είμαι Διπλωματούχος Μηχανικός Περιβάλλοντος και δουλεύω ως επιστημονικός συνεργάτης στον Δήμο Καντάνου-Σελίνου Χανίων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Δήμος μας είναι η διαχείριση των αστικών απορριμμάτων, όπου λειτουργεί ΧΑΔΑ και μολύνει τους υπόγειους υδροφορείς της Παλαιόχωρας Χανίων και αποτελεί εστία πρόκλησης πυρκαγιών και κατ’επέκτασης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Για τη λύση του προβλήματος θέλουμε να κατασκευάσουμε ένα κινητό Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) και να στέλνουμε τα απορρίμματα στον ΧΥΤΑ των Χανίων. Δυστυχώς, όμως, αντιμετωπίσαμε πολύ μεγάλο πρόβλημα χωροθέτησης του ΣΜΑ (θέση Κακοδίκι) λόγω αντιδράσεων των κατοίκων, που έχουν επικαλεστεί πολλάκις το εγκεκριμένο διαχειριστικό σχέδιο των λεκανών απορροής ποταμών Κρήτης, το οποίο σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας Χανίων αναφέρει ότι χρειάζεται η εκπόνηση ειδικών υδρογεωλογικών μελετών και ανάλυση κινδύνου, επειδή ο συγκεκριμένος ΣΜΑ χωροθετείται στη Ζώνη ΙΙ προστασίας υδροληψιών πόσιμου νερού. Σύμφωνα με την δικιά μου εκτίμηση, έτσι όπως διαβάζω στο εγκεκριμένο Σχέδιο, ο συγκεκριμένος ΣΜΑ θα μπορούσε να χωροθετηθεί ανεμπόδιστα εφόσον δεν ανήκει στην Α΄κατηγορία της κατάταξης των έργων όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Για να μην μακρηγορώ, στην 1η αναθεώρηση το τοπίο πρέπει να είναι ξεκάθαρο και να μην σηκώνει παρερμηνείες. Δηλαδή, μια δραστηριότητα η οποία δεν κατατάσσεται πουθενά και απαλλάσσεται από την υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (δεν υπάρχουν περιβαλλοντικές δεσμεύσεις) και παράλληλα δεν ανήκει στις οχλούσες δραστηριότητες (δεν υπάρχει αντιστοίχηση από πλευράς όχλησης, σύμφωνα με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδομικά διατάγματα) θα πρέπει ντεφάκτο να επιτρέπεται η εγκατάστασή της στη ζώνη ΙΙ.
Σημειώνεται ότι ο κινητός ΣΜΑ δεν παράγει εκτός των συρμών στραγγίσματα παρά μόνο εντός και τα οποία μεταφέρονται και παραδίδονται στην εγκατάσταση επεξεργασίας στραγγισμάτων των ΧΥΤΑ. Επίσης, σύμφωνα και με το εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑΚ (2016): “Για τους ΣΜΑ και τα ΚΔΑΥ δεν εφαρμόζονται κριτήρια αποκλεισμού περιοχών χωροθέτησής τους, λόγω του ήπιου χαρακτήρα όχλησης αυτού του είδους των εγκαταστάσεων”. Τα παραπάνω σε συνδυασμό ότι στην Κρήτη αλλά και σε όλη την Ελλάδα θέλουνε να χωροθετήσουν όλοι οι Δήμοι ΣΜΑ και ότι υπάρχουν εκατοντάδες πηγές θα πρέπει τα διαχειριστικά σχέδια των λεκανών απορροής ποταμών να είναι πιο συγκεκριμένα για τη δυνατότητα χωροθέτησης αυτών των εγκαταστάσεων στη ζώνη ΙΙ ή έστω να είναι πιο συγκεκριμένα για τις δραστηριότητες που απαλλάσσονται περιβαλλοντικά. Τα ΣΔΛΑΠ θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα αντίστοιχα διαχειριστικά σχέδια των απορριμμάτων και να συνεργάζονται.
Σας ευχαριστώ πολύ
Περιγραφή: Το Κοκκώσι ανήκει στους υγρότοπους με έκταση μικρότερη των 80 στρεμμάτων και προστατεύεται από τον νόμο Ν.3937/2011. Επίσης προστατεύεται και από την Habitats Directive 92/43/EEC και το Ευρωπαικό Δίκτυο Βιοτόπων Corine διότι περιλαμβάνεται στους σημαντικούς για την πανίδα και την χλωρίδα της περιοχής υγρότοπους.
Η αρχική έκταση του Yδροβιότοπου ήταν 34 στρέμματα και ύστερα από πιέσεις των ντόπιων κατοίκων (καταπάτηση,μπαζώματα,παράνομα κτίσματα) περιορίστηκε στα 8 στρέμματα περίπου.
Ο Yδροβιότοπος έχει μια ξεχωριστή σημασία για το φυσικό περιβάλλον της περιοχής και είναι ο μοναδικός στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Κορινθίας. Ο νομός της Κορινθίας είναι ένας άνυδρος νομός, πράγμα το οποίο τονίζει ακόμη περισσότερο την αξία του.
Ο Yδροβιότοπος γειτνιάζει με την θάλασσα Αλμυρής και δημιουργείται από υφάλμυρα ύδατα που πηγάζουν μέσα από το βουνό του Κατακαλίου και δημιουργούν μικρές λιμνοθάλασσες. Στον υδροβιότοπο διαμένουν σπάνια είδη υδρόβιας πανίδας, ορνιθοπανίδας, χλωρίδας που τελούν υπο προστασία όπως το εξέχως κινδυνεύων ενδημικό ψάρι Aphanius almiriensis (Ζαχαρίας Αλμυρής) που συναντάται σε 2 μέρη παγκοσμίως και το εξέχως κινδυνεύων χέλι Anguilla anguilla (Ευρωπαϊκό χέλι) κατά IUCN 3.1.
http://www.iucnredlist.org/details/135600/0
http://www.iucnredlist.org/details/60344/0
Η ανωτέρω κατάταξη πιθανότατα να του επιτρέπει να ενταχθεί και στο δίκτυο Natura 2000.
Τύποι οικοτόπων:
Τύποι Οικοτόπου
Κωδικός 92/43
*Παράκτιες λιμνοθάλασσες 1150
Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 1410
Ενδημικά ορεινά μεσογειακά χέρσα εδάφη με ακανθώδεις θάμνους 4090
Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου 9540
Σπήλαια των οποίων δεν γίνεται τουριστική εκμετάλλευση 8310
*Οικότοποι που προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ και το Παράρτημα Ι ως οικότοποι προτεραιότητας
Σπουδαιότητα – Αξίες : Παρά το μικρό της μέγεθος η περιοχή αποτελεί ένα πολύ σημαντικό οικοσύστημα, που συγκεντρώνει όλα τα κύρια χαρακτηριστικά ενός τυπικού υγροτόπου. Οι ζώνες
φυτών και λιμνών προσφέρουν καταφύγιο σε μεταναστευτικά πουλιά και σε υδρόβια όντα. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό οικοσύστημα για την περιοχή.
Τρωτότητα: Οι ανθρώπινες δραστηριότητες όπως οι επισκέπτες με τα σκουπίδια που ρίχνουν (κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες), η παράνομη κατασκήνωση χωρίς τις κατάλληλες υποδομές από τους κατασκηνωτές, η κίνηση στο δρόμο που περνά κοντά από τον υγρότοπο, τα μπαζώματα για κατασκευή γηπέδων, η κατασκευή πάρκινγκ και δρόμων εντός του Υδροβιότοπου, η κατασκευή παράνομων κτιρίων, η παράνομη αλιεία μέσα στις λίμνες για χέλια και η συγκομιδή διαφόρων ειδών που χρησιμεύουν ως δόλωμα είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην υποβάθμιση του και ενδεχομένως στο μέλλον και στην καταστροφή του.
Με βάση τα παραπάνω ο μικρός αυτός υγρότοπος και τα είδη του κινδυνεύουν να αφανιστούν ανα πάσα στιγμή.
Στο τεύχος του Προσχεδίου Διαχείρισης, στον πίνακα 5.26, σελ 126, ετήσια τροφοδοσία και απολήψεις από τα υπόγεια υδατικά συστήματα της υδρολογικής λεκάνης Καλαμά, για το υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου, δεν έχει καταγραφεί ο Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων (Σύνδεσμος ΟΤΑ, με καθεστώς ΝΠΔΔ) και οι δικές του ετήσιες αντλήσεις, οι οποίες είναι σημαντικές, ανέρχονται σε περίπου 10.000.000 m3/έτος και προφανώς δημιουργούν λάθος υπολογισμούς ως προς τα ισοζύγια και ενδεχομένως την υπεράντληση, όπως ήδη καταγράφεται, EL0500180, όπου στην ποσότητα άντλησης για ύδρευση πρέπει να προστεθούν επιπλέον των υπαρχόντων 19,7 που αφορούν τη ΔΕΥΑΙ και άλλες απολήψεις,10 εκ ακόμη στην Υδρευση από τις απολήψεις του ΣΥΔΛΙ.
Στον πίνακα 6.11, σελ 181 και πίνακα 6.12, σελ 185, ο χαρακτηρισμός καλή η ποσοτική κατάσταση του Συστήματος Μιτσικελίου – Βελλάς, ίσως να μην ευσταθεί, λόγω του μη υπολογισμού των 10 εκ κυβικών απολήψεων του ΣΥΔΛΙ. Φέτος 2017, τους μήνες από Ιούνιο που γίνονται καταγραφές, έχει μηδενιστεί η παροχή των Πηγών Τούμπας και πιθανά να είχε συμβεί από αρκετά νωρίτερα σύμφωνα με την εικόνα του υπερχειλιστή της λίμνης Τούμπας και έχει υποβιβαστεί η στάθμη στις παρακείμενες γεωτρήσεις του ΣΥΔΛΙ. Έχουν επίσης υποβιβαστεί σημαντικά οι στάθμες και μειωθεί οι παροχές των υπολοίπων γεωτρήσεων του ΣΥΔΛΙ στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.
Στο κεφ 7.3, Πάροχοι Ύδρευσης, πίνακας 7.2 ΛΑΠ Καλαμά (EL0512) δεν έχει καταγραφεί ο Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων (Σύνδεσμος ΟΤΑ, με καθεστώς ΝΠΔΔ) και προφανώς δεν έχουν ληφθεί στοιχεία από τον ΣΥΔΛΙ για τον υπολογισμό της Ανάκτηση Χρηματοοικονομικού κόστους Ύδρευσης στις ΛΑΠ σελ 193 και του Περιβαλλοντιού κόστους στη συνέχεια.
Γενικά δεν έχουν ληφθεί στοιχεία στα σχέδια από τον ΣΥΔΛΙ αν και αναφέρεται στο τεύχος 5, Χαρακτηρισμός υπόγειων υδάτων …, σελ 71: Από γεωτρήσεις που βρίσκονται στην άμεση περιοχή τροφοδοσίας της πηγής Κρύας, υδρεύεται ο Δήμος Ιωαννιτών και από γεωτρήσεις που βρίσκονται στην άμεση περιοχή τροφοδοσίας της Πηγής Τούμπα, υδρεύεται ο Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Επικοινωνία
Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων
(ΣΥΔΛΙ)
Γιώργος Μπέλλος
Ηλ/γος Μηχ ΤΕ
Αν Προιστάμενος Τεχνικής Υπηρεσίας
Στο τεύχος του παραδοτέου 8, Ανάλυση ανθρωπογενών πιέσεων και επιπτώσεων, στον πίνακα 4.5.2.1, σελ 182, ετήσια τροφοδοσία και απολήψεις από τα υπόγεια υδατικά συστήματα της υδρολογικής λεκάνης Καλαμά, για το υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου, δεν έχει καταγραφεί ο Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων (Σύνδεσμος ΟΤΑ, με καθεστώς ΝΠΔΔ) και οι δικές του ετήσιες αντλήσεις, οι οποίες είναι σημαντικές, ανέρχονται σε περίπου 10.000.000 m3/έτος και προφανώς δημιουργούν λάθος υπολογισμούς ως προς τα ισοζύγια και ενδεχομένως την υπεράντληση όπως ήδη καταγράφεται GR0500180, όπου στην ποσότητα άντλησης για ύδρευση πρέπει να προστεθούν επιπλέον των υπαρχόντων 12,3 που αφορούν τη ΔΕΥΑΙ και άλλες απολήψεις,10 εκ ακόμη στην Υδρευση.
Ενδεχόμενα επηρρεάζει την παρατήρηση ότι “Δεν σημειώνονται στη λεκάνη του ποταμού Καλαμά προβλήματα υπερεκμετάλλευσης στα υπόγεια υδατικά συστήματα. Αξίζει της μελλοντικής προσοχής το υπόγειο υδατικό σύστημα Μιτσικελίου-Βελλά, το οποίο σήμερα δεν βρίσκεται υπό καθεστώς υπερεκμετάλλευσης ,παρουσιάζει όμως σε κάποια σημεία παρακολούθησης της υπόγειας στάθμης μικρές πτωτικές διαχρονικές τάσεις, που θα πρέπει να προσεχθούν. Η συγκέντρωση μεγάλων απολήψεων στο δυτικό-νοτιοδυτικό όριο του συστήματος θα πρέπει να εξετασθεί στο μέλλον σε συνδυασμό και με τη διασύνδεση του με τη λίμνη Παμβώτιδα.” Φέτος 2017, τους μήνες από Ιούνιο που γίνονται καταγραφές έχει μηδενιστεί η παροχή των Πηγών Τούμπας και πιθανά να είχε συμβεί από αρκετά νωρίτερα σύμφωνα με την εικόνα του υπερχειλιστή της λίμνης Τούμπας και έχει υποβιβαστεί η στάθμη στις παρακείμενες γεωτρήσεις του ΣΥΔΛΙ.
Γενικά δεν έχουν ληφθεί στοιχεία στα σχέδια από τον ΣΥΔΛΙ αν και αναφέρεται στο τεύχος 10, αξιολόγιση κατάστασης υπόγειων υδάτων, σελ 177, απολήψεις από τις πηγές Κρύας, Τούμπας και τεύχος 5, χαρακτηρισμός υπόγειων υδάτων, σελ 71, Από γεωτρήσεις που βρίσκονται στην άμεση περιοχή τροφοδοσίας της πηγής Κρύας, υδρεύεται ο Δήμος Ιωαννιτών και από γεωτρήσεις που βρίσκονται στην άμεση περιοχή τροφοδοσίας της Πηγής Τούμπα, υδρεύεται ο Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Επικοινωνία
Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων
(ΣΥΔΛΙ)
Γιώργος Μπέλλος
Ηλ/γος Μηχ ΤΕ
Αν Προιστάμενος Τεχνικής Υπηρεσίας
Στο τεύχος του παραδοτέου 3, στον πίνακα 3.3-2, σελ 24, στην άντληση νερού ύδρευσης από Δήμους – ΔΕΥΑ για το υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου, δεν έχει καταγραφεί ο Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων (Σύνδεσμος ΟΤΑ, με καθεστώς ΝΠΔΔ) και οι δικές του ετήσιες αντλήσεις, οι οποίες είναι σημαντικές, ανέρχονται σε περίπου 10.000.000 m3/έτος και προφανώς δημιουργούν λάθος υπολογισμούς ως προς τα ισοζύγια και ενδεχομένως την υπεράντληση όπως ήδη καταγράφεται στους επόμενους πίνακες 3.3-2, σελ 29, GR0500180, όπου στην ποσότητα άντλησης για ύδρευση πρέπει να προστεθούν εππλέον 10.000.000 και πιθανά και άλλοι πίνακες που μεταφέρουν τα στοιχεία.
Γενικά δεν έχουν ληφθεί στοιχεία στα σχέδια από τον ΣΥΔΛΙ αν και αναφέρεται στο τεύχος 10, αξιολόγιση κατάστασης υπόγειων υδάτων, σελ 177, απολήψεις από τις πηγές Κρύας, Τούμπας και τεύχος 5, χαρακτηρισμός υπόγειων υδάτων, σελ 71, Από γεωτρήσεις που βρίσκονται στην άμεση περιοχή τροφοδοσίας της πηγής Κρύας, υδρεύεται ο Δήμος Ιωαννιτών και από γεωτρήσεις που βρίσκονται στην άμεση περιοχή τροφοδοσίας της Πηγής Τούμπα, υδρεύεται ο Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Επικοινωνία
Σύνδεσμος Ύδρευσης Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων
(ΣΥΔΛΙ)
Γιώργος Μπέλλος
Ηλ/γος Μηχ ΤΕ
Αν Προιστάμενος Τεχνικής Υπηρεσίας
Επειδή νομίζω ότι κάθε αναθεώρηση επικαιροποιεί τα πρωτογενή δεδομένα και τα ενσωματώνει στο νέο σχέδιο, παρατηρώ ότι, από τα στοιχεία που διατίθενται στο προσχέδιο της 1ης Αναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης Απορροής Ποταμών Κ. Μακεδονίας, σε ότι αφορά τα ΥΥΣ δεν υπάρχει καμία μεταβολή στον ποιοτικό και ποσοτικό χαρακτηρισμό (βλπ. πίνακας 6.45).
Υπάρχουν στοιχεία και δεδομένα πέραν των παλαιότερων δεδομένων από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 που σήμερα με την αναθεώρηση να τεκμηριώνουν ότι δεν έχει επέλθει καμία μεταβολή?. Αν πράγματι υπάρχουν αυτά τα δεδομένα τότε γιατί δεν διορθώθηκαν στην 1η αναθεώρηση τα τραγελαφικά λάθη του έγιναν στις οριοθετήσεις των ΥΥΣ και στην ποιοτική και ποσοτική κατάταξη?. Παράδειγμα αναφέρω το EL 1000081 (Υπ. Κάτω ρου Ανθεμούντα) και το EL 1000083 (Υπ. Θέρμης – Ν. Ρυσίου). Ότι αναφέρεται στα δύο αυτά ΥΥΣ είναι ακριβώς το ανάποδο.
Είναι γνωστό, όχι μόνο στους επιστήμονες αλλά και σε όλους τους χρήστες νερού, ότι στην ευρύτερη περιοχή Ν. Ρυσίου, Καρδίας Ταγαράδων, Σουρωτή που βρίσκονται στο ΥΥΣ EL 1000083 τα νερά λόγω του κρασπεδικού ρήγματος του Ανθεμούντα και της ανόδου των γεωθερμικών ρευστών είναι ιδιαίτερου χημισμού με αυξημένα τα ιόντα Fe, Mn, B, As,Cl, Na και αερίων CO2 & H2S. Σε όλο σχεδόν αυτό το ΥΥΣ μέσα στα ψαμμιτικά πετρώματα υπάρχουν υδροφόρα με αυξημένα χλωριόντα, ιόντα Fe και ιχνοστοιχεία όπως το Β. Λόγω αυτής της ποιότητας υπάρχουν ελάχιστες υδρευτικές και αρδευτικές γεωτρήσεις. Αυτό λοιπόν το ΥΥΣ τόσο στο Σχέδιο Διαχείρισης όσο και στην 1η Αναθεώρηση αυτού χαρακτηρίζεται ποιοτικά καλό.
Αντίθετα το ΥΥΣ EL 1000081 μέσα στο οποίο υπάρχει πληθώρα υδρευτικών γεωτρήσεων του Δήμου Θέρμης όπου υδροδοτούνται περίπου 50.000 πληθυσμού αλλά και γεωτρήσεων εμφιάλωσης πόσιμου ύδατος, χαρακτηρίζεται ποιοτικά κακό ενώ η ποιότητα των υπο πίεση υδροφόρων που αντλούνται είναι πολύ καλή τα NO3 δεν υπερβαίνουν τα 15 mg/Lit (ΑΑΤ 50 mg/Lit) και μόνο τα ιόντα Cr είναι κατά τόπους στα 35 μg/Lit (ΑΑΤ 50 μg/Lit) λόγω των οφειολίθων. Διαφοροποιήσεις ποιοτικά παρουσιάζονται μόνο τοπικά στην παράκτια περιοχή, στην περιοχή των Λουτρών Θέρμης με αυξημένα SO4-2 και βόρεια των Ταγαράδων λόγω πλευρικής μετάγγισης των γεωθερμικών ρευστών του ΥΥΣ EL 1000083.
Παρακαλώ να λάβετε υπόψην σας τις ως άνω παρατηρήσεις. Επισημαίνω ότι ενώ τα ως άνω στοιχεία και δεδομένα ήταν στη διάθεσή σας από την Υδρογεωλογική Μελέτη Λεκάνης Ανθεμούντα (1998) που συμμετείχα ως μελετητής και μνημονεύεται στο Σχέδιο Διαχείρισης εντούτοις δεν αξιολογήθηκαν σωστά τόσο στην οριοθέτησης των ΥΥΣ της περιοχής της Λεκάνης Ανθεμούντα όσο και στον ποιοτικό καθορισμό των ΥΥΣ.
Με εκτίμηση
Ναγκούλης Αθανάσιος
Επειδή νομίζω ότι κάθε αναθεώρηση επικαιροποιεί τα πρωτογενή δεδομένα και τα ενσωματώνει στο νέο σχέδιο, παρατηρώ ότι, από τα στοιχεία που διατίθενται στο προσχέδιο της 1ης Αναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης Απορροής Ποταμών Κ. Μακεδονίας, σε ότι αφορά τα ΥΥΣ δεν υπάρχει καμία μεταβολή στον ποιοτικό και ποσοτικό χαρακτηρισμό (βλπ. πίνακας 6.45).
Υπάρχουν στοιχεία και δεδομένα πέραν των παλαιότερων δεδομένων από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 που σήμερα με την αναθεώρηση να τεκμηριώνουν ότι δεν έχει επέλθει καμία μεταβολή?. Αν πράγματι υπάρχουν αυτά τα δεδομένα τότε γιατί δεν διορθώθηκαν στην 1η αναθεώρηση τα τραγελαφικά λάθη του έγιναν στις οριοθετήσεις των ΥΥΣ και στην ποιοτική και ποσοτική κατάταξη?. Παράδειγμα αναφέρω το EL 1000081 (Υπ. Κάτω ρου Ανθεμούντα) και το EL 1000083 (Υπ. Θέρμης – Ν. Ρυσίου). Ότι αναφέρεται στα δύο αυτά ΥΥΣ είναι ακριβώς το ανάποδο.
Είναι γνωστό, όχι μόνο στους επιστήμονες αλλά και σε όλους τους χρήστες νερού, ότι στην ευρύτερη περιοχή Ν. Ρυσίου, Καρδίας Ταγαράδων, Σουρωτή που βρίσκονται στο ΥΥΣ EL 1000083 τα νερά λόγω του κρασπεδικού ρήγματος του Ανθεμούντα και της ανόδου των γεωθερμικών ρευστών είναι ιδιαίτερου χημισμού με αυξημένα τα ιόντα Fe, Mn, B, As,Cl, Na και αερίων CO2 & H2S. Σε όλο σχεδόν αυτό το ΥΥΣ μέσα στα ψαμμιτικά πετρώματα υπάρχουν υδροφόρα με αυξημένα χλωριόντα, ιόντα Fe και ιχνοστοιχεία όπως το Β. Λόγω αυτής της ποιότητας υπάρχουν ελάχιστες υδρευτικές και αρδευτικές γεωτρήσεις. Αυτό λοιπόν το ΥΥΣ τόσο στο Σχέδιο Διαχείρισης όσο και στην 1η Αναθεώρηση αυτού χαρακτηρίζεται ποιοτικά καλό.
Αντίθετα το ΥΥΣ EL 1000081 μέσα στο οποίο υπάρχει πληθώρα υδρευτικών γεωτρήσεων του Δήμου Θέρμης όπου υδροδοτούνται περίπου 50.000 πληθυσμού αλλά και γεωτρήσεων εμφιάλωσης πόσιμου ύδατος, χαρακτηρίζεται ποιοτικά κακό ενώ η ποιότητα των υπο πίεση υδροφόρων που αντλούνται είναι πολύ καλή τα NO3 δεν υπερβαίνουν τα 15 mg/Lit (ΑΑΤ 50 mg/Lit) και μόνο τα ιόντα Cr είναι κατά τόπους στα 35 μg/Lit (ΑΑΤ 50 μg/Lit) λόγω των οφειολίθων. Διαφοροποιήσεις ποιοτικά παρουσιάζονται μόνο τοπικά στην παράκτια περιοχή, στην περιοχή των Λουτρών Θέρμης με αυξημένα SO4-2 και βόρεια των Ταγαράδων λόγω πλευρικής μετάγγισης των γεωθερμικών ρευστών του ΥΥΣ EL 1000083.
Παρακαλώ να λάβετε υπόψην σας τις ως άνω παρατηρήσεις. Επισημαίνω ότι ενώ τα ως άνω στοιχεία και δεδομένα ήταν στη διάθεσή σας από την Υδρογεωλογική Μελέτη Λεκάνης Ανθεμούντα (1998) που συμμετείχα ως μελετητής και μνημονεύεται στο Σχέδιο Διαχείρισης εντούτοις δεν αξιολογήθηκαν σωστά τόσο στην οριοθέτησης των ΥΥΣ της περιοχής της Λεκάνης Ανθεμούντα όσο και στον ποιοτικό καθορισμό των ΥΥΣ.
Με εκτίμηση
Ναγκούλης Αθανάσιος
Γεωλόγος Μελετητής
Η εταιρεία ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. διατηρεί τις εγκαταστάσεις της στην παραλιακή ζώνη του οικισμού των Ψαχνών, επί του 3.5ου Km της επαρχιακής οδού Ψαχνών – Νεροτριβιών. Το εργοστάσιο λειτουργεί από το 1979. Το δυτικό όριο του γηπέδου συνιστά η ακτογραμμή του φυσικού λιμένα των Ψαχνών. Νότια της εγκατάστασης σε απόσταση περί τα 300 m βρίσκονται οι εκβολές του Μεσάπιου Ποταμού.
Ο χαρακτήρας της περιοχής είναι κυρίως βιομηχανικός και αγροτικός.
Η παραγωγική διαδικασία της δραστηριότητας περιλαμβάνει την επεξεργασία 180.000 τόνων σογιοσπόρου ετησίως προς παραγωγή 144.000 τόνων σογιαλεύρου και 36.000 τόνων ακατέργαστου σογιελαίου καθώς και την επεξεργασία 30.000 τόνων ηλιοσπόρου ετησίως προς παραγωγή 17.400 τόνων ηλιαλεύρου και 12.600 τόνων ακατέργαστου ηλιελαίου.
Σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, είναι εγκεκριμένη η υπεδάφια διάθεση των υγρών αποβλήτων σε συνολική εδαφική έκταση 5200 m2 καθώς και μέσω ποτίσματος ευκαλύπτων & γκαζόν σε συνολική έκταση 6700 m2.
Σύμφωνα με το ισχύον Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (ΦΕΚ 1004/Β/2013), η δραστηριότητα χωροθετείται επί του υπόγειου υδατικού συστήματος (ΥΥΣ) Πολιτικών – Ψαχνών GR0700300. Ο υδροφορέας είναι πολυσχιδής (καρστικός, ρωγματικός & κοκκώδης) και η έκτασή του ανέρχεται σε 382 km2. Στην περιοχή της δραστηριότητας ο υδροφορέας είναι κοκκώδης.
Κατά τον έλεγχο του τεύχους «1ης Αναθεώρησης Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (EL07) Ενδιάμεση Φάση 1, Παραδοτέο Π9: Επικαιροποίηση Μητρώου Προστατευόμενων Περιοχών – Απρίλιος 2017», από στελέχη της εταιρείας μας διαπιστώσαμε ότι στον Πίνακα 6-1, του κεφαλαίου 6 του Μητρώου προστατευόμενων περιοχών της Λεκάνης Απορροής Ευβοίας, αναφέρονται 5 υδατικά συστήματα υδροληψίας τα οποία κατονομάζονται στον Πίνακα 6-2 ως Βασιλικών – Νηλέα, Δίρφυος, Σέτας, Χαλκίδας – Ερέτριας και Όχης. Το υπόγειο υδατικό σώμα Πολιτικών – Ψαχνών με κωδικό EL0700300, το οποίο ταυτίζεται με αυτό που υφίσταται στο ισχύον ΣΔΛΑΠ με κωδικό GR0700300 δεν χαρακτηρίζεται ως υδατικό σύστημα υδροληψίας και δεν κατονομάζεται στον Πίνακα 6-2.
Εν τούτοις στο Σχήμα 6-1 που ακολουθεί, προφανώς εκ παραδρομής, το εν λόγω υπόγειο υδατικό σώμα απεικονίζεται ως προστατευόμενη περιοχή πόσιμου ύδατος της ΛΑΠ Εύβοιας.
Παρακαλούμε για την διόρθωση του Σχήματος 6-1 και την διευκρίνιση προς την εταιρεία μας σχετικά με την ορθότητα του Πίνακα 6-2 ή του Σχήματος 6-1.
Σε περίπτωση που το Σχήμα 6-1 θεωρείται ορθό, θα θέλαμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
Βάσει των στοιχείων του ΣΔΛΑΠ, θεωρούμε ιδιαιτέρως αντιφατικό το γεγονός ότι το ανωτέρω ΥΥΣ (με κωδικό GR0700300), στο οποίο βρίσκεται η θέση της δραστηριότητας, είναι χαρακτηρισμένο ως ζώνη προστασίας πόσιμου ύδατος ενώ:
• Το ΥΥΣ βρίσκεται σε κακή χημική κατάσταση.
• Βρίσκεται εντός ζώνης υφαλμύρινσης (παρ. 8.2. του ΣΔΛΑΠ) καθώς το σύστημα βρίσκεται σε ανοικτή επικοινωνία με την θάλασσα, γεγονός που καθιστά τις παράκτιες μάζες του επιδεκτικές σε υφαλμύρωση. Ενδείξεις υφαλμύρωσης καταγράφονται ήδη στο νερό της προσχωματικής υδροφορίας και ιδιαίτερα στις περιοχές Ψαχνών και Νέας Αρτάκης.
• Το νερό της προσχωματικής υδροφορίας παρουσιάζεται γενικά βεβαρημένο λόγω αυξημένων συγκεντρώσεων νιτρικών αλλά και βαρέων μετάλλων όπως Fe, Zn, Pb, Al και λιγότερο Mn, Cr, Ni και As, γεγονός που οφείλεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες, στην έντονη γεωργική δραστηριότητα και στη διάθεση αποβλήτων από τις μεταποιητικές μονάδες.
• Παρουσιάζει αυξημένες συγκεντρώσεις μαγνησίου που οφείλονται σε φυσικά αίτια λόγω της παρουσίας οφιολιθικών σχηματισμών.
• Στην περιοχή λειτουργούν τρία ενεργά μεταλλεία εξόρυξης σιδηρονικελίου της εταιρείας ΓΜΜΑΕ ΛΑΡΚΟ, τα δύο από τα οποία, εκτείνονται σε συνολική έκταση 5.470.787m2, εντός της περιοχής ανάπτυξης του εν λόγω Υ.Υ.Σ.
• Δεν υφίστανται σε απόσταση άνω του 1km υδροληψίες ανθρώπινης κατανάλωσης.
• Στα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνεται ο τεχνητός εμπλουτισμός των παράλιων κοκκώδων υδροφορέων με επεξεργασμένα λύματα της ΕΕΛ Ν. Αρτάκης.
Συνεπώς στην εν λόγω περιοχή ο υδροφόρος ορίζοντας δεν δύναται να χρησιμοποιηθεί για την άντληση νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, τόσο λόγω της υφιστάμενης κατάστασης αλλά και λόγω αδυναμίας αναστροφής της κατάστασής του (συμπεριλαμβάνεται και στις εξαιρέσεις του ΣΔΛΑΠ) καθώς οι χρήσεις γης (γεωργία και εξορυκτική δραστηριότητα) δεν επιτρέπουν την βελτίωσή του, ιδιαίτερα στην θέση της δραστηριότητας. Επιπλέον η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων της δραστηριότητας με υπεδάφια διάθεση συμβάλλει στον τεχνητό εμπλουτισμό του κοκκώδους υδροφορέα και στην ανάπτυξη ενός υδραυλικού μετώπου που εμποδίζει την περαιτέρω διείσδυση θαλασσινού νερού στην ενδοχώρα. Η πρακτική αυτή εναρμονίζεται σε κάθε περίπτωση με το μέτρο RBD07_SM14_121.
Είναι δε, ευνόητο ότι ενώ η ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ προσπαθεί να εναρμονιστεί με την κείμενη νομοθεσία, βρίσκεται αντιμέτωπη με το εξής παράδοξο:
Να της απαγορεύεται η επί χρόνια εφαρμοζόμενη και εγκεκριμένη υπεδάφια διάθεση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων (ΚΥΑ 145116/2011) σε μία περιοχή όπου δεν υπάρχει δυνατότητα άντλησης νερού για ανθρώπινη κατανάλωση, αντιθέτως δε, η οποιαδήποτε μορφή υπεδάφιας διάθεσης θα λειτουργούσε ευνοϊκά ως προς τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ΥΥΣ και θα συνέβαλε στην ανάσχεση του μετώπου της υφαλμύρινσης ιδιαίτερα κατά την θερινή περίοδο όπου οι αρδεύσεις είναι εντατικές, προκαλώντας τοπικές πιέσεις στην ποσοτική κατάσταση του Υπόγειου Υδατικού Σώματος.
Με εκτίμηση,
Για την Σόγια Ελλάς ΑΕ
From Μαρία Κανακίδου on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π16 - Ερωτηματολόγια επί του Προσχεδίου Διαχείρισης
Go to comment2017/10/10 at 9:21 pm
From Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π18 – ΣΜΠΕ
Go to comment2017/10/07 at 5:43 pm
From Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π10 - Περιβαλλοντικοί Στόχοι
Go to comment2017/10/07 at 5:41 pm
From Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π05 – Ανθρωπογενείς Πιέσεις
Go to comment2017/10/07 at 5:40 pm
From Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π02 – Θέματα Διαχείρισης
Go to comment2017/10/07 at 5:37 pm
From ΚΑΛΑΜΟΥΤΣΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ03/Π12 - Προγράμματα Μέτρων
Go to comment2017/10/06 at 9:12 am
From Νικόλαος Νικολαΐδης on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π07 – Κατάσταση Υπόγειων ΥΣ
Go to comment2017/10/01 at 5:01 pm
From ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΑΚΑΒΑ on 1η Αναθεώρηση ΣΔ: EL02 - Μελέτη Οργάνωσης της Διαβούλευσης
Go to comment2017/09/26 at 11:56 pm
From ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΑΚΑΒΑ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ02/Π16 - Ερωτηματολόγια επί του Προσχεδίου Διαχείρισης
Go to comment2017/09/26 at 11:49 pm
From ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΑΚΑΒΑ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ02/Π16 - Ερωτηματολόγια επί του Προσχεδίου Διαχείρισης
Go to comment2017/09/26 at 11:51 pm
From Κώστας Γκούμας on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ08/Π14 – Μελέτη Διαβούλευσης
Go to comment2017/09/26 at 8:22 am
From Κώστας Γκούμας on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ08/Π12 - Προγράμματα Μέτρων
Go to comment2017/09/26 at 8:11 am
From Π. Γεωργακοπουλος on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ02/Π12 - Προγράμματα Μέτρων
Go to comment2017/09/18 at 3:30 pm
From Π. Γεωργακοπουλος on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ02/Π06 - Τυπο-χαρακτηριστικές Συνθήκες
Go to comment2017/09/18 at 3:24 pm
From Π. Γεωργακοπουλος on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ02/Π06 - Τυπο-χαρακτηριστικές Συνθήκες
Go to comment2017/09/18 at 3:21 pm
From Μανώλης Κοτρωνάκης on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ13/Π12 - Προγράμματα Μέτρων
Go to comment2017/09/14 at 9:24 am
From Παναγιώτης Καρασταμάτης on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ02/Π09 – Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών
Go to comment2017/09/11 at 8:56 pm
From ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ ΑΝ ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΔΛΙ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ05/Π16 - Ερωτηματολόγια επί του Προσχεδίου Διαχείρισης
Go to comment2017/09/10 at 9:01 pm
From ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ ΑΝ ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΔΛΙ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ05/Π05 – Ανθρωπογενείς Πιέσεις
Go to comment2017/09/10 at 8:36 pm
From ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ ΑΝ ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΔΛΙ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ05/Π11 – Οικονομική Ανάλυση
Go to comment2017/09/10 at 8:11 pm
From KATSAMPAS ILIAS on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ01/Π18 – ΣΜΠΕ
Go to comment2017/09/05 at 7:50 am
From ΔΕΥΑ Κω on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ14/Π01 - Αρμόδιες Αρχές
Go to comment2017/08/30 at 12:03 pm
From ΔΕΥΑ Κω on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ14/Π14 – Μελέτη Διαβούλευσης
Go to comment2017/08/30 at 11:10 am
From Ναγκούλης Αθανάσιος on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ10/Π16 - Ερωτηματολόγια επί του Προσχεδίου Διαχείρισης
Go to comment2017/08/08 at 5:18 pm
From Ναγκούλης Αθανάσιος on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ10/Π13 - Προσχέδια Διαχείρισης ΛΑΠ
Go to comment2017/07/29 at 9:36 am
From ΕΛΕΝΗ ΑΝΣΟΥΡΑ on Διαβούλευση - 1η Αναθεώρηση ΣΔ: ΥΔ07/Π09 – Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών
Go to comment2017/06/29 at 10:23 am